Częściowe rozliczanie robót budowlano-montażowych

Realizacja inwestycji budowlanych w związku z długotrwałym procesem inwestycyjnym powoduje, że regułą jest dokonywanie rozliczeń częściowych w trakcie wykonywania usług budowlanych.

Zazwyczaj kontrakty zawierane z inwestorami stanowią, iż roboty będące przedmiotem danej umowy zawierają postanowienie, iż faktury za częściowe wykonanie prac będą wystawiane po dokonaniu częściowego odbioru robót zgodnie z harmonogramem, a odbiór końcowy dokonywany jest w ciągu kilkunastu dni od daty zgłoszenia przez wykonawcę gotowości do odbioru.

Może wtedy powstać problem prawidłowego określenia, w jakim momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu częściowych odbiorów robót budowlanych i z tytułu wykonania końcowego.

Dla świadczenia usług budowlanych oraz budowlano-montażowych, zgodnie z obowiązującym art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT od 1 stycznia 2014 r., obowiązek podatkowy powstaje na zasadach szczególnych - z chwilą wystawienia faktury, a faktura taka powinna być wystawiona najpóźniej 30. dnia od dnia wykonania ww. usług.

W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

To, czy usługa została wykonana należy ocenić na podstawie stosownych postanowień umowy łączącej strony, które w wielu przypadkach determinowa ne są specyfiką danego rodzaju świadczenia (usługa lub dostawa towarów) wynikającego z tejże umowy. Ta specyfika bowiem decyduje o momencie, w którym można uznać, że całość lub część świadczenia umownego została wykonana. Znajduje to odzwierciedlenie w samej definicji usługi a wynika z niej, że nie precyzuje ona dokładnie, w którym momencie dla celów podatku VAT należy uznać usługę za wykonaną. Oznacza to, że o tym momencie nie przesądza tylko fakt zakończenia czynności wykonanych przez wykonawcę usługi, ponieważ koniecznym jest również ich przyjęcie i rozliczenie przez zleceniodawcę, co szczególnie ma miejsce przy usługach budowlano-montażowych.

W przypadku częściowych odbiorów, momentem powstania obowiązku podatkowego w VAT będzie data dokonania odbioru częściowego dająca zgodnie z umową podstawę do żądania wynagrodzenia, a w przypadku odbioru końcowego - data dokonania odbioru końcowego przez zamawiającego.

Uzasadnienie dla rozliczania opisanej w pytaniu usługi w taki sposób stanowi brzmienie poniżej wskazanych przepisów ustawy o VAT.

Podstawa prawna:

art. 8 ust. 1, art. 19a ust. 2, ust. 5, art. 106b ust. 1, art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. ustawy o podatku od towarów i usług tj.: Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.